Niepodległość to obowiązek

Niepodległość to obowiązek

Święto 11 listopada to doskonała okazja do zadumy nad wielką wartością, jaką dla naszego narodu ma niepodległość oraz nad głębokim związkiem polskości z katolicyzmem. Kościół i niepodległość, Bóg i Ojczyzna to wbrew temu, co przez lata chcieli nam wmówić komuniści, wcale nie są wartości wykluczające się wzajemnie. Przeciwnie – łączy je głęboki związek.

Powołani do wolności

Prawo do niepodległości wypływa z Bożego planu stworzenia ludzi jako istot wolnych. To wielka odpowiedzialność. Możemy bowiem wybierać nawet między dobrem i złem.

Ktoś mógłby złośliwie powiedzieć: Cóż to za wybór, jeśli opowiedzenie się za złem pociąga za sobą karę wiecznego potępienia. Jednak piekło to nie tyle kara, co konsekwencja opowiedzenia się za złem. W czystej, można powiedzieć obrazowo – laboratoryjnej postaci, zło to nienawiść, cierpienie i osamotnienie. Zrywając więź z Bogiem, odrzucając Jego wartości, wchodzimy w otchłań piekielną, deklarując chęć spędzenia tam wieczności.

Prawdziwa wolność pojawia się wtedy, gdy wybieramy Pana Jezusa, gdyż On wyzwala nas z zależności od nałogów, złych namiętności itd. Jednym słowem, prowadzi nas do Nieba.

Nie inaczej jest w życiu wspólnotowym. Wybór zła przez społeczeństwo powoduje wyradzanie się systemu społeczno-politycznego, co niszczy ład i pokój. Skutkiem tego jest niesprawiedliwość, agresja, egoizm jednostek i grup społecznych, rewolucja, wojna itd.

Odrzucenie idei chrześcijańskich w życiu wspólnotowym, stanowienie praw sprzecznych z prawem Boskim musi zaowocować tymi negatywnymi zjawiskami.

Kościół ostoją polskości

Przez cały okres rozbiorów Kościół popierał dążenia Polaków do zrzucenia kajdan. Dystansował się od konkretnych działań tylko w przypadku, jeśli metody walki godziły w fundamenty ładu społecznego czy też były ukierunkowane na budowanie kraju bezbożnego, oderwanego od chrześcijańskich korzeni. Bo, niestety, ze smutkiem należy przypomnieć, że wielu Polaków wzięło udział w ruchach rewolucyjnych na terenie całej Europy. Niektórzy odznaczyli się nawet podczas tych godzących w chrześcijański porządek: Komuny Paryskiej oraz rewolucji bolszewickiej.

Tam, gdzie walka toczyła się o Polskę wierną Bogu, bojownikom o wolność towarzyszyli kapłani. W razie niepowodzeń trafiali do więzień i na katorgę. Świątynie stały się oazami ducha narodowego. Za to wsparcie dla sprawy narodowej polski Kościół był prześladowany, zaborcy likwidowali klasztory i seminaria.

Pytanie, które w latach niewoli narodowej bardzo nurtowało wierzących Polaków brzmiało: dlaczego Bóg dopuścił, by nieszczęście rozbiorów dotknęło właśnie Rzeczpospolitą Obojga Narodów? Jak to możliwe, że kraj katolicki został wymazany z mapy przez protestanckie Prusy i schizmatycką Moskwę. Dopatrywali się w tym kary za grzechy. I słusznie, bo przewin, które na Polakach wówczas ciążyły, było sporo. Wielki przyjaciel naszego narodu, papież bł. Pius IX wymieniał w tym kontekście: rozwody, uciemiężenie chłopów przez szlachtę oraz poniżenie unitów (grekokatolików).

Niewątpliwie grzechy te w Bożej pedagogice odgrywały ważną rolę. To jednak tylko część prawdy. Należy bowiem wziąć pod uwagę fakt, że także apostołowie i pierwsi chrześcijanie cierpieli ogromne prześladowania, poddawani naciskom moralnym, torturom i egzekucjom, i to bez żadnej winy z własnej strony. Zostali bowiem powołani do podążania drogą Zbawiciela.

Śladem Zbawiciela

Można więc przypuszczać, że także Polacy zostali pod koniec XVIII wieku powołani do uczestniczenia w cierpieniu Pana Jezusa. Należy zastrzec, że taki wniosek nie ma nic wspólnego z wykpiwanym często romantycznym pseudomesjanizmem, głoszonym m.in. przez wielkiego poetę Adama Mickiewicza („Polska mesjaszem narodów”). To po prostu rzecz dla katolika naturalna: naśladowanie Chrystusa i udział w Jego misji.

Odzyskanie niepodległości jesienią 1918 roku, które świętujemy symbolicznie 11 listopada, jawi się więc jako koniec jednego i przejście do kolejnego etapu istnienia narodu polskiego, po wypełnieniu ważnego zadania, którego całkowity sens poznamy dopiero po śmierci.

Radość z odzyskania niepodległości przez Polskę nie może zamazać w naszej pamięci składanych przez naszych ojców Bogu deklaracji. Obiecywali Najwyższemu, że nowa, odrodzona Polska, będzie Mu wierna, zbudowana w oparciu o prawa i standardy katolickie.

Dopilnujmy, żebyśmy wcielili je w życie!

 

Ks. Piotra Skargi modlitwa za Ojczyznę

Boże, Rządco i Panie narodów, z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać, a za przyczyną Najświętszej Panny, Królowej naszej, błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna, chwałę przynosiła Imieniowi Twemu, a syny swe wiodła ku szczęśliwości. Wszechmogący wieczny Boże, spuść nam szeroką i głęboką miłość ku braciom i najmilszej Matce, Ojczyźnie naszej, byśmy jej i ludowi Twemu, swoich pożytków zapomniawszy, mogli służyć uczciwie. Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje, rządy kraju naszego sprawujące, by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonym mądrze i sprawiedliwie zdołali kierować. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen

Litania Narodu Polskiego

(do prywatnego odmawiania)

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z Nieba, Boże, – zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, – zmiłuj się nad nami
Duchu Święty, Boże, – zmiłuj się nad nami
Święta Trójco, Jedyny Boże, – zmiłuj się nad nami

Nad Polską, Ojczyzną naszą – zmiłuj się, Panie.
Nad narodem męczenników,
Nad ludem zawsze wiernym Tobie,

Jezu nieskończenie miłosierny – zmiłuj się nad nami.
Jezu nieskończenie mocny,
Jezu, Nadziejo nasza,

Maryjo Bogarodzico, Królowo Polski – módl się za nami.
Święty Stanisławie, ojcze Ojczyzny,
Święty Wojciechu, patronie Polski,
Święty Andrzeju Bobolo, patronie Polski, wielki męczenniku, autorze ślubów lwowskich Jana Kazimierza,
Święci pierwsi męczennicy Polski: Benedykcie, Janie, Mateuszu, Izaaku i Krystynie,
Święty Brunonie, apostole ziem polskich,
Święci Andrzeju Świeradzie i Benedykcie,
Święty Ottonie, apostole Pomorza,
Święci Cyrylu i Metody, apostołowie Słowian,
Święty Kazimierzu, patronie Litwy,
Święty Jozafacie, patronie Rusi,
Święty Wacławie, patronie katedry wawelskiej,
Święty Florianie, patronie Krakowa,
Święty Jacku Odrowążu, apostole Rusi,
Święta Jadwigo, Królowo, Matko Narodów,
Święta Kingo, patronko Polski i Litwy oraz górników,
Święta Jadwigo, patronko Śląska,
Święty Janie z Dukli, patronie rycerstwa polskiego,
Święty Janie z Kęt, patronie profesorów i studentów,
Święty Melchiorze Grodziecki, męczenniku z Koszyc,
Święty Janie Sarkandrze, obrońco tajemnicy spowiedzi,
Święty Szymonie z Lipnicy, kaznodziejo prawdy,
Święty Stanisławie Kaźmierczyku, duszpasterzu krakowski,
Święty Stanisławie Kostko, patronie młodzieży,
Święty Rafale Kalinowski, patronie Sybiraków,
Święty Bracie Albercie, opiekunie biedoty krakowskiej,
Święty Maksymilianie Kolbe, apostole Niepokalanej, męczenniku z Auschwitz,
Święta Tereso Benedykto od Krzyża (Edyto Stein), pochodząca z piastowskiej ziemi wrocławianko, męczennico nazizmu i współpatronko Europy,
Święta Faustyno Kowalska, apostołko Bożego Miłosierdzia,
Święta Urszulo Ledóchowska, apostołko służby Bożej,
Święty Józefie Sebastianie Pelczarze, pasterzu Kościoła przemyskiego, obrońco Kościoła przed masonerią,
Święty Józefie Bilczewski, bogaty wiedzą i świętością,
Święty Zygmuncie Gorazdowski, lwowski apostole Bożego Miłosierdzia,
Święty Zygmuncie Szczęsny Feliński, obrońco praw narodu, niecofający się przed więzieniem,
Święty Janie Pawle II, Mojżeszu przełomu tysiącleci, wielki papieżu z rodu Polaków,
Wszyscy święci i święte Kościoła,

Błogosławiony Bogumile, patronie archidiecezji gnieźnieńskiej – módl się za nami.
Błogosławiony Wincenty Kadłubku, dziejopisarzu Polski,
Błogosławiony Czesławie, patronie Wrocławia,
Błogosławiona Bronisławo, patronko Śląska Opolskiego,
Błogosławiony Sadoku wraz z czterdziestoma ośmioma męczennikami sandomierskimi,
Błogosławiona Salomeo, wdowo i klarysko, księżno halicka,
Błogosławiona Jolanto, patronko Gniezna,
Błogosławiona Doroto z Mątowów, patronko Prus,
Błogosławiony Jakubie Strzemię, patronie Lwowa,
Błogosławiony Władysławie z Gielniowa, patronie Warszawy,
Błogosławiona Regino Protmann, adorująca Chrystusa w Najświętszym Sakramencie,
Błogosławiony Rafale Chyliński, patronie ubogich i chorych,
Błogosławiony Edmundzie Bojanowski, świecki apostole ludu,
Błogosławiony Wincenty Lewoniuku wraz z dwunastoma męczennikami unickimi z Pratulina,
Błogosławiona Angelo Truszkowska, patronko doskonałego posłuszeństwa Bogu,
Błogosławiona Kolumbo Gabriel, apostołko heroicznej posługi miłości,
Błogosławiona Franciszko Siedliska, apostołko życia w szkole Najświętszej Rodziny z Nazaretu,
Błogosławiona Marcelino Darowska, apostołko Bożej obecności w działaniu,
Błogosławiona Karolino Kózkówno, dziewico i męczennico,
Błogosławiony Wacławie Honoracie Koźmiński, troskliwy opiekunie powołań zakonnych,
Błogosławiona Anielo Salawo, tercjarko franciszkańska,
Błogosławiona Tereso Ledóchowska, matko Afrykanów,
Błogosławiona Bernardyno Jabłońska, patronko ludzi opuszczonych i nieszczęśliwych,
Błogosławiona Mario Karłowska, apostołko zagubionych moralnie,
Błogosławiony Jerzy Matulewiczu, niestrudzony sługo Kościoła,
Błogosławiony Michale Kozalu, męczenniku obozów koncentracyjnych,
Błogosławiona Bolesławo Lament, apostołko wśród prawosławnych,
Błogosławiony Stefanie Frelichowski, duszpasterzu więźniów w obozach koncentracyjnych,
Błogosławieni Antoni Julianie Nowowiejski, Henryku Kaczorowski, Anicecie Kopliński, Marianno Biernacka i pozostali sto czterej błogosławieni męczennicy, świadkowie wiary z czasów II wojny światowej,
Błogosławiona Stello Mardosewicz ze swymi współsiostrami, męczennicami z Nowogródka, które ofiarowałyście swe życie za ojców rodzin,
Błogosławiony Janie Wojciechu Balicki, opiekunie upadłych niewiast,
Błogosławiony Janie Beyzymie, apostole wśród trędowatych na Madagaskarze,
Błogosławiona Sancjo Janino Szymkowiak, świadomie dążąca do świętości,
Błogosławieni Jozafacie Kocyłowski i Grzegorzu Łakoto, greckokatoliccy biskupi z Przemyśla, męczennicy sowieckiego komunizmu,
Błogosławiony Ignacy Kłopotowski, apostole słowa drukowanego, Błogosławiony Bronisławie Markiewiczu, apostole trzeźwości,
Błogosławiony Władysławie Findyszu, gorliwy duszpasterzu, pierwszy wyniesiony na ołtarze męczenniku komunizmu w Polsce,
Błogosławiony Stanisławie Papczyński, obrońco życia poczętego,
Błogosławiona Mario Merkert, apostołko miłosierdzia na Śląsku,
Błogosławiona Celino Borzęcka, opiekunko ludu wiejskiego i powstańców,
Błogosławiona Marto Wiecka, ofiaro heroicznej miłości bliźniego,
Błogosławiony Michale Sopoćko, duchowy kierowniku św. Faustyny Kowalskiej,
Błogosławiony Jerzy Popiełuszko, opiekunie prześladowanych robotników, apostole „Solidarności”, męczenniku bezbożnego komunizmu,
Błogosławiona Zofio Czeska, prekursorko szkolnictwa dla młodzieży żeńskiej,
Błogosławiona Małgorzato Łucjo Szewczyk, posługująca chorym i opuszczonym,
Błogosławiony Gerardzie Hirschfelderze z ziemi kłodzkiej, męczenniku hitlerowskiego totalitaryzmu,
Błogosławiona Mario Tereso od św. Józefa (Tauscher van den Bosch), rodem z ziemi Piastów,

Od długiej, ciężkiej pokuty dziejowej – wybaw nas, Panie.
Od kajdan niewoli,
Od godziny zwątpienia,
Od podszeptów zdrady,
Od gnuśności naszej,
Od ducha niezgody,
Od nienawiści i złości,
Od wszelkiej złej woli,
Od śmierci wiecznej,

Winy królów naszych – przebacz, o Panie
Winy magnatów naszych,
Winy szlachty naszej,
Winy rządzących krajem,
Winy kierujących ludem,
Winy pasterzy naszych,
Winy ludu naszego,
Winy ojców i matek naszych,
Winy braci i sióstr naszych,
Winy całego Narodu Polskiego,

Głos krwi męczenników naszych – usłysz, o Panie.
Głos krwi żołnierzy naszych,
Brzęk pękających kajdan naszych,
Płacz matek i żon,
Płacz wdów i sierot,
Płacz dzieci katowanych za polski pacierz,
Łzy przesiedleńców i wygnanych z Ojczyzny,
Łzy rolników pozbawionych swej ziemi,
Wołanie krzywdzonego roboczego ludu,
Cierpienia i trudy gnębionego w czasach wojen Narodu,
Jęki z więzień, obozów koncentracyjnych i łagrów,
Jęki konających robotników Poznania, Wybrzeża, Radomia i kopalni „Wujek”,
Wiarę w Ciebie i ufność w nas samych,
Nadzieję na zwycięstwo dobrej sprawy,
Miłość Polski, Ojczyzny naszej,
Męstwo, mądrość, łagodność i solidarność,
Wolność, chwałę, szczęście i pokój,
Służbę w świętej sprawie Twojej na ziemi,
Wszystkie dary Ducha Świętego,

Przez Narodzenie Twoje bohatera wielkiego – wzbudź nam, o Panie.
Przez Najświętsze Życie Twoje żyć dobrze – naucz nas, o Panie.
Przez Krzyż i Mękę Twoją cierpienia nasze – daj mężnie znosić, o Panie.
Przez Zmartwychwstanie Twoje z ciemności grzechu – wskrześ nas, o Panie.
Przez Wniebowstąpienie Twoje Ojczyznę wielką, wolną i szczęśliwą – daj nam, o Panie.
Przez Ducha Świętego Zesłanie ducha dobrego – daj nam, o Panie.
Przez Miłosierdzie Twoje ducha i tradycję Narodu – daj nam zachować, o Panie.
Przez Bogurodzicę Ojca Świętego i naszych pasterzy na długie lata – zachowaj nam, o Panie.
Przez Anioła – Opiekuna Polski bezpieczne bytowanie Ojczyzny – daj nam, o Panie.
Przez czystą św. Jadwigi Królowej ofiarę w jedności i suwerenności naszą Polskę – zachowaj, o Panie.
Przez cnoty wielkich Ojców naszych na Twe błogosławieństwo – daj nam zasłużyć, o Panie.
Boże Piastów i Jagiellonów – nie opuszczaj nas, o Panie.
Boże Sobieskiego i Kościuszki – nie opuszczaj nas, o Panie.
Boże ojca Kordeckiego, księdza Skargi i św. ojca Kolbego – nie opuszczaj nas, o Panie.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

Módlmy się!
Boże Wszechmogący, Panie zastępów, padamy do stóp Twoich w dziękczynieniu, że przez wieki otaczałeś nas Swą przemożną opieką. Dziękujemy Ci, że Ojców naszych wyprowadziłeś z rąk ciemiężców, najeźdźców i nieprzyjaciół. Błogosławimy Cię za to, że po latach niewoli obdarzałeś nas na nowo wolnością i pokojem.

W obecnych czasach, kiedy tyle sił potrzeba naszemu Narodowi, aby zachować wolność i suwerenność, prosimy Cię, Boże, napełnij nas mocą Twojego Ducha. Uspokój serca, dodaj ufności w Twoją miłość, oświeć zaćmione umysły naszych braci. Wzbudź w Narodzie chęć do cierpliwej walki o zachowanie pokoju i wolności. Spraw, byśmy stali się zdolni własnymi rękami i wzajemną solidarnością w służbie Twojego Krzyża zachować Twoje Królestwo w nas, w naszych rodzinach, w naszym narodzie, jak za czasów naszych praojców. Wybaw nas od głodu, nędzy i wojny. Obdarz nas chlebem. Błogosław naszej pracy. Panie miłosierny, Panie sprawiedliwy, Panie wszechmocny.

Boże Ojcze, niech Duch Święty zmienia oblicze naszej ziemi i umacnia Twój lud. Daj nam, o Panie, abyśmy po przyjęciu w pokorze „bierzmowania dziejów”, udzielonego Narodowi przez św. Jana Pawła II w 1979 roku, Twego Ducha nigdy nie zasmucali, a przez zawierzenie Maryi, Matce Kościoła i Królowej Polski, pozostali zawsze wierni Chrystusowi, Kościołowi i Ojczyźnie. Amen.
Wypełnij poniższy formularz i dołącz do społeczności Dla Duszy.
DOŁĄCZ
Tak, chcę otrzymywać wartościową lekturę duchową oraz informacje o inicjatywach Stowarzyszenia
Informujemy, że Państwa dane osobowe przetwarzane są przez Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Księdza Piotra Skargi z siedzibą przy ul. Augustiańskiej 28, 31-064 Kraków (administrator danych osobowych), w następujących celach: a) w celu wykonania zamówienia i wsparcia akcji, przetwarzanie Państwa danych w wyżej wskazanym celu służy podjęciu działań przed zawarciem umowy i w wykonaniu umowy zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. b RODO, b) w ramach utrzymywania stałego kontaktu w związku z realizacją celów statutowych, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych spotkaniach, kampaniach i akcjach społecznych oraz możliwościach wspierania działalności Stowarzyszenia Kultury Chrześcijańskiej im. Księdza Piotra Skargi, c) w ramach współpracy z organizacjami posiadającymi zbliżone cele statutowe, poprzez przekazywanie Państwa danych osobowych tym podmiotom, a w szczególności Stowarzyszeniu „POLONIA CHRISTIANA” z siedzibą przy ul. Skawińskiej 13 lok.13, 31-066 Kraków, d) archiwalnych, gdy jest to niezbędne do zabezpieczenia informacji na wypadek prawnej potrzeby wykazania faktów dotyczących kontaktu w celu ewentualnego ustalenia, dochodzenia lub obrony przed roszczeniami. Przetwarzanie Państwa danych osobowych w celach wskazanych pod literą b), c) i d) powyżej uzasadnione jest prawnie usprawiedliwionymi interesami realizowanymi przez administratora zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. f RODO.

Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie będzie możliwe wykonanie wskazanych powyżej celów. Mają Państwo prawo dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Mają Państwo również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Państwa danych osobowych. Wszystkie te żądania będziecie mogli Państwo zgłaszać na adres siedziby Stowarzyszenia Kultury Chrześcijańskiej im. Księdza Piotra Skargi, przy ul. Augustiańskiej 28, 31-064 Kraków z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych Osobowych” lub na adres e-mail: iod@piotrskarga.pl. Mają również Państwo prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego. Do Państwa danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na rzecz Stowarzyszenia Kultury Chrześcijańskiej im. Księdza Piotra Skargi usługi, w szczególności hostingowe, informatyczne, wysyłkowe jak i osoby upoważnione (np. pracownicy). Dane osobowe mogą być również udostępniane innym organizacjom o zbliżonych celach statutowych. Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane. Państwa dane osobowe będą przechowywane przez okres prowadzenia przez Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Księdza Piotra Skargi działalności statutowej, w związku z którą przetwarzane są Państwa dane osobowe, jednak nie dłużej niż przez okres przedawnienia roszczeń z tytułu naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych w razie otrzymania od Państwa sprzeciwu wobec przetwarzania danych.
więcej >>

Dołączając do internetowej wspólnoty Dla Duszy:

  • otrzymasz e-mailem przedpremierowo każdy numer newslettera z pobożną lekturą, dedykowanego członkom społeczności Dla Duszy,
  • uzyskasz dostęp lub otrzymasz zaproszenia do udziału we wszystkich internetowych kampaniach Stowarzyszenia im. Ks. Piotra Skargi,
  • pogłębisz swoją wiarę.
Czasem można usłyszeć głosy, podnoszone zwłaszcza przez protestantów, że katolicy są nazbyt maryjni… Pada wówczas argument, jakoby kult Matki Bożej przesłaniał nam Pana Jezusa, odciągał od kontemplacji Drugiej Osoby Bożej. Musimy stwierdzić z całą stanowczością – to wierutna bzdura! Prawdziwa maryjność jest bowiem Chrystocentryczna, bo i Maryja była i jest niezmiennie oddana swemu Synowi.
25 marca, czyli dokładnie dziewięć miesięcy przed Bożym Narodzeniem, Kościół Święty obchodzi uroczystość Zwiastowania Pańskiego. Wspominamy wówczas wizytę Archanioła Gabriela złożoną Najświętszej Maryi Pannie, w trakcie której zaszły dwa, niezwykle ważne dla ludzkości wydarzenia: Maryja zgodziła się zostać Matką Syna Bożego oraz za sprawą Ducha Świętego poczęła Pana Jezusa. Wcielenie Drugiej Osoby Boskiej nastąpiło tuż po tym, gdy Najświętsza Dziewica powiedziała Bożemu Posłańcowi fiat, czyli niech się stanie.
Bogactwem Kościoła są jego kapłani. Od ich pobożności i zaangażowania w pracę duszpasterską zależy kondycja moralna wszystkich członków Mistycznego Ciała Pana Jezusa. Wybitnym przedstawicielem tego stanu był niewątpliwie św. Alojzy Orione, gorliwy kapłan, zawsze przepełniony zapałem do odnawiania świata w Chrystusie.
Trwa Wielki Post – czas przygotowań do obchodów Paschy Pana Jezusa. Zgodnie z wielowiekową tradycją w tym okresie rozważamy Świętą Mękę Pana Jezusa i pokutujemy za nasze grzechy, które przecież są powodem cierpień Zbawiciela.
Twarz to część ciała, która najlepiej oddaje wyjątkowość i niepowtarzalność człowieka. Dlatego jej fotograficzne odwzorowanie umieszczane jest w dowodach osobistych, paszportach i legitymacjach. Wyraz twarzy często zdradza inteligencję osoby bądź jej niedostatek, a także stan ducha.